De oorsprong van "Gamay noir à jus blanc" (dit is zijn officiële naam) vinden we terug in het gelijknamig gehucht naast Saint-Aubin in Bourgogne. Deze blauwe druivensoort is één van de talrijke soortgenoten die voortvloeit uit de kruising van pinot noir en gouais blanc. Zo hoort gamay tot dezelfde familie van "noiriens" als chardonnay, romorantin, pinot gris, melon de bourgogne, ... en een heleboel anderen.
Tijdens de Middeleeuwen was Gamay ruim geplant in heel Bourgondië. Hierdoor begon hij te concurreren met pinot noir. Helaas zorgden de hoge opbrengsten van Gamay voor een daling in de kwaliteit van de wijnen. Hierop besloot Filips de Stoute dat de "vil en déloyal gamay" in de Côte d'Or en de Côte chalonnaise gerooid moest worden.
De beplanting van Gamay werd uiteindelijk herleid tot de Beaujolais. Op die streek had Filips de Stoute weinig tot geen invloed. Nochtans is het besluit opmerkelijk en laat vermoeden dat de wijnmakers een idee hadden dat de bodem van de Beaujolais beter geschikt was voor Gamay.
Gamay uiteindelijk zijn eerste heimat tussen Mâcon en Lyon op de granieten heuvels van de 10 crus van de Beaujolais en op de "terres dorées" van de Beaujolais Villages.
De wijnmakers van de Loirevallei ontdekken op hun beurt deze druif en bieden hen de mogelijkheid om een wijn te maak die snel beschikbaar voor consumptie is. In de Sologne en de Touraine werd veel moeite geïnvesteerd om het niveau op te krikken. De wijnen van het Domaine de la Charmoise (Henry Marionnet) worden vaak genoemd als ijkpunt.
De uiteinden van jonge twijgen zijn dun tot middelmatig bedekt met een laag platliggende haartjes.
De jonge twijgen zijn kruidachtig met rode internodiën.
De jonge bladeren zijn geel met bronskleurige vlekken.
De volwassen bladeren zijn orbiculair, vol of met vijf lobben, hebben een open petiolaire sinus in V-vorm, korte tanden in verhouding met hun lengte aan de basis en met rechtlijnige zijden.
Het blad is aan de rand omgerold en op de onderkant is er een dun laagje platliggende en rechtopstaande haartjes.
De trossen van gamay zijn klein en vrij compact, terwijl de bessen een korte ellipsvorm hebben.
Gamay is gevoelig voor grijsrot, excoriose, houtziekten, druivenwormen en gele verkleuring. Deze druif houdt niet van grote hittes: hij rijpt daar te snel. Dit druivenras heeft een continentaal of een gematigd oceanisch klimaat nodig, met frisse nachten gedurende de rijping die de kwaliteiten van deze druif beter in de verf zetten.
De kleur is robijnrood met vaak een violette schakering. Deze druif geeft rode wijnen met een iets zuurdere, lichtere en fruitige structuur. Lichte "sous-bois" in de aroma's, rood fruit (framboos en rode bessen), soepele en zachte tannine, fraîcheur.