Grüner Veltliner - Druif
Geschiedenis van de grüner veltliner
Deze witte druivensoort is diep verankerd in de Oostenrijkse wijngeschiedenis. Een DNA-studie gevoerd op het einde van de vorige eeuw bepaalde dat de helft van het genetisch kapitaal bestaat uit savagnin (traminer) en dat de andere - meer mysterieuze - helft ergens in Oostenrijk moest worden gevonden.
Deze mysterieuze druif is in 2000 gevonden in Sankt Georgen (Burgenland) in een overwoekerde weide. Menige vreugdedans ontstond bij de ontdekking van deze enige druivelaar want geen enkele stok was daar de laatste eeuw bekend. De druivelaar verraste op meer dan één vlak en niet in het minst door zijn leeftijd: 500 jaar. Er werden dan ook aanzienlijke inspanningen geleverd om het genetisch kapitaal van de wijnstok te vermenigvuldigen. Bovendien werd de oorspronkelijke stok in 2005 opgenomen bij het Oostenrijkse erfgoed.
De andere kant van de ouders is even boeiend. We kennen de exacte familieverbanden niet tussen oerdruiven savagnin en pinot noir (de ene is de ouder van de andere), maar het staat wel vast dat grüner veltliner dicht bij hen staat. Daar zijn ze in gezelschap van druivensoorten zoals chardonnay, riesling, gewürztraminer, aligoté, ...
De DNA-studie laat geen spaander heel van het traditioneel verhaal rond grüner veltliner. Volgens die traditie zou het achtervoegsel veltliner zou verwijzen naar Val Tellina in Italië. De redenen waarom iemand dit achtervoegsel heeft gebruikt, zijn onbekend en zijn waarschijnlijk gebaseerd op valse gevolgtrekkingen. Voordat de naam van het druivenras werd behouden, stond het bekend als weissgipfler.
Om de inconsistenties volledig te maken is er geen enkel verband tussen Grüner Veltliner en Roter Veltliner maar wel met Rotgipfler... Blijkbaar had grüner veltliner zijn naam Weissgipfler beter gehouden!
Naast Oostenrijk vinden we grüner veltliner ook in Hongarije, Slowakije - 20% van de wijngaard - en Tsjechië. In Oostenrijk vertegenwoordigt de druivensoort ruim een derde van het wijnbouwareaal en wie vinden de druif in de 5 grote regio s van het land.
De bekendheid van Oostenrijks' nationale druif groeide naarmate vergelijkende proeverijen met de beste witte wijnen van de wereld gunstig waren voor grüner veltliner. Zelfs Bourgondische chardonnays moesten wel eens het onderspit delven.
Buiten Europa heeft de druivensoort anekdotische belangstelling gekregen vanuit Australië, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en Canada. Over het algemeen wordt het verbouwd in de koelere streken van deze landen.
Hoe proeft grüner veltliner?
De grüner veltliner produceert droge witte wijnen voor ieder wat wils. Omdat de plant productief is, is het aan de wijnmaker om in te grijpen en de uiteindelijke structuur van de wijn te beïnvloeden.
Of ze nu in een lichtere of vollere stijl worden gemaakt, worden de wijnen gekenmerkt door kruidige tonen. Witte peper komt terug als een rode draad in menig proefnotitie. De wijnen winnen aan mineraliteit en frisheid wanneer de druiven afkomstig zijn van de beste graniet- en urgestein-terroirs. Het hoger zuurgehalte is hier niet vreemd aan.
Over het algemeen zijn de wijnen niet te fruitig. Indien ze het wel zijn, dan vinden we vaak citrusvruchten, perzik en groene appel terug. De wijnen zijn eerder introvert, compact en complex dan uitbundig. Kwaliteitswijnen gemaakt van Grüner Veltliner verbeteren in de loop der jaren en behouden een prachtige structuur.
Welke gerechten passen bij grüner veltliner
De uitgesproken zuren van grüner veltliner zijn een echte troef! Hierdoor combineert de wijn gemakkelijk met de meest uiteenlopende gerechten. Grüner veltliner is een echte winner in een meer vegetarisch gezinde keuken: zelfs de meest eisende groenten zoals artisjok en tomaten vinden een waardige tegenhanger in deze druif. De gekruide Oosterse keuken gaat heerlijk samen met grüner veltliner.