Geschiedenis van de Sangiovese
De eerste geschreven bronnen over dit "sanguis Jovis" (bloed van Jupiter) dateren van 1600. Wellicht moeten we veel verder in de tijd teruggaan om de oorsprong van deze druif te vinden. Deze sangiogheto - zo noemde een monnik van de abdij van Sanctangelo de Romagna deze druif -, Toscaanse druif par excellence, vindt zijn wortels ergens in Calabria, de tip van de Italiaanse laars.
Een DNA-analyse identificeerde sangiovese als een kruising tussen Cilligiolo en Calabrese di Montenuovo. Cilligiolo is niet echt een verrassing: we vinden die vaak genoeg in Toscanië. De vrij obscure, heel Zuidelijke Calabrese roept wel enigszins vragen op. Die druif is op een paar plaatsen na, voornamelijk in Campanië waar hij begin 16de Eeuw zijn intrede doet, onvindbaar geworden. Het is wellicht rond Napels dat de kruising van de twee ouders plaats heeft gevonden.
Vanuit Napels vond sangiovese betere oorden in het Centrum van Italië. Hij aardde zo goed dat hij vanaf de 18de Eeuw het leeuwendeel van de aanplantingen van blauwe druiven opeiste in het gebied dat strekt van Romagna tot de Lazio. In sommige streken is hij de enige toegelaten druivensoort. Het beste voorbeeld is ongetwijfeld Montalcino.
Montalcino... wordt daar geen brunello geplant? Juist! En brunello, dat is sangiovese. Geen enkele andere druif beschikt over synoniemen die even, zo niet meer, beroemd zijn als de oorspronkelijke benaming. Brunello, vino nobile (Monepulcionao), nielluciu (Corsica).
Vanuit Italië vond sangiovese de weg naar alle wijncontinenten, al moeten we zeggen, met wisselend succes. Een eerste poging werd door Italiaanse immigranten ondernomen in Californië. Door een slechte keuze van wijngaarden en klonen werd slechts heel matige wijn geproduceerd. Noordwaarts van Californië geven wijnmakers een kans aan sangiovese in Washington State en Oregon.
Meer Zuidelijker heeft vooral Argentinië de druif omarmd. Bijna 4000 hectaren zijn daar met sangiovese beplant. Australië denkt geleerd te hebben van de fouten in de VS en let vooral op de keuze van bodem en klonen. Keren we terug naar de Middellandse Zee, dan vinden we sangiovese voornamelijk in Corsica terug waar hij het mooi weer bepaalt in Patrimonio.
Ondanks de verspreiding van sangiovese, moeten we toch een kanttekening maken. Wereldwijd vertegenwoordigt die uitdijing amper 5000 hectaren, wat een peulschil is vergeleken met de 70000 hectaren die in Italië beplant zijn.
Hiermee is sangiovese de meest beplante druif van Italië. Daarnaast is sangiovese ook belangrijk voor de Italiaanse wijnbouw als pater familias van een aantal andere druivensoorten zoals frappato, geglioppo en nerello mascalese.
Hoe herken je sangiovese?
De uiteinden van de jonge twijgen voelen viltig aan;
De jonge bladeren zijn groen, lokaal wat gebronsd;
De volwassen bladeren zijn groot en bestaan uit 3 lobben. De centrale lobe is driehoekvormig. De petiolaire sinus is U-vormig. De zijdelingse sinussen zijn niet diep uitgesneden. De bladrand is getand. De onderste bladspiegel is kaal;
De trossen zijn breed en lang. De vleugels kunnen ook redelijk lang zijn;
De ovaalvormige bessen zijn middelgroot, donker van kleur;
Sangiovese is gevoelig voor botrytis.
We vinden 35 klonen terug in de officiële registers
Hoe proeft sangiovese?
De kleur van wijnen op basis van sangiovese is redelijk licht. De wijnen hebben meer zuren en een gemiddelde tot hoge tannine. Het parfum van rood fruit vloeit naadloos over de meer vegetale toetsen van tomaat waardoor de wijn mooir frisse toetsen toont. Leder en hooi zijn typische kenmerken wanneer de wijn wat veroudert. Een bewaring van 5 tot 10 jaar in de kelder is voordelig voor grote wijnen op basis van Sangiovese. Nochtans zijn weinige wijnen geschikt om echt lang te bewaren.
Welke gerechten passen bij een sangiovese ?
Dankzij zijn assertieve tanninestructuur, hoge zuurgraad en uitgesproken smaken van rood fruit, kruiden en specerijen, past de wijn goed bij een verscheidenheid aan hartige gerechten. Pasta met tomatensaus combineert fantastisch met de wijn. Als je de kans hebt, maak dan de ragù op basis van everzwijn. Gemarineerde steaks, lamskoteletten en varkensgebraad resoneren perfect met de tonen van gedroogd gras van de wijn. Italiaanse charcuterie is een no brainer evenals de vleesgerechten in saus.
Wijnen met sangiovese
Ontdek deze druif
Montalcino ligt in de buurt van Siena in het hart van de Toscaanse wijngaarden. De sangiovese heeft hier een eigen naam: brunello. Meer dan een synoniem vindt de druivensoort hier zijn eigen identiteit. Wie beter dan Carlo Lisini kan ons begeleiden bij het ontdekken van deze bijzondere streek?