Rioja - Wijngaard
Kijk goed naar deze foto. La Rioja ligt in het Noorden van Spanje - op iets meer dan een uur rijden van Bilbao - tussen twee middelhoge bergketens in. Noordelijk van de wijngaard ligt de Sierra de Cantabria, Zuidelijk, de Sierra de la Demanda. Samen vormen deze bergketens een gang die de Atlantische Oceaan verbindt met de Middellandse Zee. Tegelijkertijd beschermt de rug van de Sierra de Cantabria tegen al te veel regen vanuit de Oceaan. Zo krijgen we meteen een scherp beeld van het mesoklimaat waaraan deze wijngaard onderworpen is.
Geschiedenis van de wijngaard
De Romeinen plantten wijngaarden en maakten wijn in elk gebied dat ze veroverden. Dit is niet anders voor Spanje. Archeologische vondsten getuigen dat 2000 jaar geleden hier ook wijn werd geproduceerd. Het is ook bekend dat de abdijen de leegte die de Romeinen achterlieten hebben ingevuld. Dankzij hen werd de traditie van wijnmaken verdergezet. Gonzalo de Berceo, de oudste Spaanssprekende poëet en monnik in de abdij van San Millán de la Cogolla loofde de wijnen van La Rioja.
De wijnbouw in La Rioja werd belangrijker naarmate wijn hoe langer hoe meer als een handelsproduct werd beschouwd. De groei van de metropolen werkte de vraag naar wijn in de hand en verplichtte de wijnproducerende gebieden om zich heruit te vinden. Met de oprichting van de Real Junta de Cosecheros (Koninklijke Raad van Druivenproducenten) werd in 1787 de eerste belangrijke stap gezet. Deze raad had tot doel om de wijnbouw te promoten, de kwaliteit de verbeteren en de handel te stimuleren.
Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw legden de wijnmakers van La Rioja steeds meer de nadruk op kwaliteit. Onder anderen gingen ze de kennis over rijping en botteling halen in Bordeaux. Vele wijnmakers volgden snel het voorbeeld om bij te scholen van illustere wijnmakers zoals Luciano Murrieta, Camilo Hurtado de Amézaga en Rafael López de Heredia. Anderzijds bevorderde de aanleg van spoorwegen het transport van wijn van Spanje naar Frankrijk gedurende de crisis van de phylloxera.
Sindsdien horen de wijnen van La Rioja tot de beste wijnen van Spanje. Het werk van lange adem werd een eerste keer beloond in 1925, wanneer de streek het statuut van DO - Denominación de Origen - mocht dragen. In 1991 was La Rioja het eerste gebied dat zich officieel DOCa (Denominación de Origen Calificada) mag noemen.
Drie heel verschillende Rioja's
La Rioja is geen homogene regio. Een honderdtal kilometers scheiden het stadje Haro in het Westen van Alfaro in het Oosten. Tussen beiden ligt hoofdplaats Logroño. Rioja Alta ligt daar Westwaarts van en Oostwaarts ligt Rioja Oriental. In het Noorden van Logroño vormt de Ebro de grens tussen Rioja Alta en Rioja Alavesa, dat in Baskenland ligt.
Rioja Alavesa is hoger geleden. Sommige wijngaarden liggen op 700m boven de zeespiegel. De wijngaard is veel koeler dan die van de 2 andere subregio's: het is warm in Rioja Alta en heet in Rioja Oriental.
Alhoewel klimaat en aardrijkskunde de 3 Rioja's scheiden, toch delen ze een aantal gemeenschappelijke kenmerken. De hele regio produceert voornamelijk rode wijn. 93% van de wijnbouw is daar op toegespitst en de belangrijkste druiven zijn tempranillo, graciano en mazualo (carignan). De witte wijnen worden hoofdzakelijk van viura (macabeu) gemaakt. Ver achter volgt grenache blanc.
De kwaliteitsniveau's werden ook geuniformiseerd. Historisch werden ze bepaald door de duurtijd van rijping in de vaten. Zo bekwam men Joven, Crianza, Reserva et Gran Reserva.
Zonder af te stappen van de vorige kwalificatie, wordt sinds 2017 een tweede systeem gebruikt dat heel hard lijkt op dat van de Crus van Bourgogne. Met Vino de Zona bedoelt men wijn uit de regio. Een Vino de Municipio is een gemeentelijke appellatie. Met Viñedo Singular duidt men de de percelen. Elk van deze 3 crus volgt een eigen lastenboek.