Jura - Wijngaard
De wijngaard is gelegen in het Oosten van Frankrijk, halfweg tussen Bourgondië en Zwitserland. Amphorae uit de Romeinse tijd die daar werden opgegraven en naslagwerken van Plinus de Oude over de regio getuigen dat de wijngaard een oude oorsprong kent.
De wijngaard snijdt het departement van de Jura doormidden van Noord tot Zuid. In theorie kan de omvang van de wijngaard redelijk belangrijk zijn, maar in de praktijk is de Jura de kleinste regionale wijngaard van Frankrijk. Met nu slechts 10% van het totale areaal dat voor de phylloxera crisis aangeplant was tijdens haar hoogdagen, is deze wijngaard - volumegewijs - slechts een schim van haar vroegere glorie.
Je moet echt dapper zijn om deze streek boven alle andere streken als wijnbouwer te verkiezen. Moeilijke zomers en harde winters zorgen ervoor dat de bijnaam "Petite Siberie" niet onverdiend is voor de regio.
6 druivensoorten voor 6 herkomstbenamingen...
Ondanks zijn kleine oppervlakte, is de streek ambitieus. 6 druivensoorten is niet min voor zo'n klein oppervlakte. 6 herkomstbenamingen, waarvan 3 gemeentelijk zijn (Arbois, Château-Chalon en l'Etoile) getuigen van de eigenzinnigheid van de wijnen. Het complexe terroir van kalk en mergel gevormd tijdens het Jura (uiteraard) biedt veel mogelijkheden aan de wijnmaker die zijn bodem, het microklimaat en de druivenrassen goed kent en beheerst.
Want tussen de druivenrassen geniet de wijnmaker uiteindelijk van een ruime keuze: chardonnay, pinot blanc en pinot noir werden geleend van zijn Westelijk gelegen buurman. Drie lokale druivenrassen vervolledigen het aanbod: savagnin (Traminer), poulsard en trousseau.
De wijngaard wordt heden vooral geroemd voor zijn witte wijnen, vooral die op basis van Savagnin. Echter, tot het einde van de 19de eeuw werd hier vooral rode wijn geproduceerd. In Arbois is het hoofddeel van de productie nog steeds rood.
... en 3 eigen(zinnige) wijnen
De streek is bovendien ook bekend om zijn 3 heel aparte vinificatietechnieken.
De eerste is de vin de paille, de strowijn. Deze zoete wijn bekomt men door op stro gedroogde druiven te vinifiëren. Tijdens het drogen verdampt een deel van het water in de druiven waardoor de suikers geconcentreerder zijn. Meer suikers betekent ook dat de vinificatie stopt bij een hoog aandeel residuele suikers waardoor de wijn zoet is.
De tweede wijn is de vin jaune. Deze wijn wordt enkel gemaakt op basis van savagnin. De witte wijn kent een normale vinificatie. Tijdens de lagering verdampt een deel van de wijn uit de houten vaten. Het niveau van de wijn verlaagt in het vat waardoor het oppervlak in contact komt met lucht.
In de wijnkelders is de lucht rijk aan gisten die verder gaan ontwikkelen aan de oppervlakte van de wijn. Hierdoor ontstaat een "voile" (zeil of doek in het Frans) die enerzijds de wijn gedeeltelijk beschermt tegen zuurstof en anderzijds liggen ze aan de basis van het typisch aroma van hazelnoten in de wijn.
Als derde vinden we de macvin die, zoals de vin de paille, een zoete wijn is. Deze wordt echter bekomen door de wijn te versterken met een alcohol aan 18% op basis van druivendraf. De alcohol wordt kort na het begin van de alcoholische gisting toegevoegd aan het vat.
Want alhoewel gisten suikers omvormen tot alcohol, ze zijn voor de gisten ook een toxische afvalstof. Gisten sterven in een omgeving waar het alcoholgehalte 15% overschrijdt. Door het draf aan de gistingskuip toe te voegen stopt de gisting vroegtijdig en blijft een hoge concentratie suikers over in de wijn. Deze techniek werd reeds in de 14de eeuw toegepast in de Jura. We moesten wachten tot 1991 vooraleer ze erkend werden met een eigen herkomstbenaming: Macvin du Jura.