Op twee uur rijden van Léon ligt in het noordwesten van van het land een andere wijnschat van Spanje: Bierzo. De wijngaard is gelegen tussen het bergachtige gebied van de Cantabrische Cordillera en het centrale plateau van de Meseta. Het unieke landschap creëert zijn eigen microklimaat dat gesneden is op maat van de wijnbouw.
Hier gedijen de wijnstokken optimaal van een mild zeeklimaat dat beïnvloedt wordt door de omliggende bergen. De zomers zijn heet, de winters gematigd.
Geschiedenis van de wijngaard
Zoals bijna overal in Spanje dateert de oorsprong van de Bierzo uit de Romeinse tijd. Meer dan 2000 jaar geleden introduceerden ze de druiventeelt in deze vruchtbare regio.
In de Middeleeuwen vulden de monniken de leegte in die Romeinen achterlieten. Dankzij de kloosters van Carracedo en Villafranca del Bierzo herleefde de wijnbouw in deze regio weer. De toewijding van de monniken en hun knowhow leidden tot een merkelijke verbetering van het werk in de wijngaard en -kelder. Heel snel kon de regio bogen op een voortdurende productie van hoge kwaliteit waardoor Bierzo zich opwerkte tot een opgemerkt wijnbouwgebied.
De Bierzo werd niet gespaard door de phylloxera in de 19de eeuw. De veerkracht van de wijnboeren kon echter de regio uit zijn as doen herrijzen. Toch duurt het tot het einde van de 20ste eeuw vooraleer de inzet werd bekroond. In 1989 kreeg Bierzo eindelijk waar het zo lang recht op had: de Denominación de Origen (DO).
Klimaat en terroir
Bierzo kan worden onderverdeeld in verschillende afzonderlijke subregio's, elk met zijn eigen unieke microklimaat en terroir. In grote lijnen onderscheiden we Bierzo Alto, met het zwaartepunt Ponferrado, en Bierzo Bajo waar Villafranca het bekendste stadje is. Bierzo Bajo is lager gelegen en redelijk vlak. Zijn leemachtige bodems rijk aan mineralen produceren wijnen die vaak fruitiger en toegankelijker zijn.
Bierzo Alto wordt gekenmerkt door terrasvormige wijngaarden gelegen op steile hellingen. De bodems worden gekenmerkt door kwarts en leisteen waardoor meer gestructureerde en complexe wijnen worden geproduceerd.
Kalksteen is weinig aanwezig in de regio, wat resulteert in bodems die aanzienlijk zuurder zijn dan wat je klassiek verwacht.
Druivensoorten en productie
Bierzo is vooral bekend om zijn voornaamste druif, mencía. Deze blauwe druivensoort, uniek voor deze regio, produceert wijnen met intense aroma's van rood fruit en karakteristieke frisheid en mineraliteit. Naast mencía wordt garnacha tintorera (aicante bouschet) toegelaten in de rode wijnen.
In de witte druiven overheerst godello. Van die druif worden elegante en evenwichtige wijnen met bloemige en citrustonen gemaakt. De andere witte druivensoorten zijn doña blanca, palomino en malvasia.
De regio produceert ongeveer 70% rode wijnen en 30% witte wijnen. Het aandeel rosés en mousserende wijnen is anecdotisch.
Classificatie en intrede in de moderne wijnwereld
De wijnclassificatie in Bierzo volgt strikte regels die vergelijkbaar zijn met die in andere Spaanse regio's. De termen Crianza, Reserva en Gran Reserva duiden specifieke rijpingstijden op vat en fles aan.
Sinds 2017 hanteert Bierzo ook een meer gedetailleerde classificatie, geïnspireerd op Franse systemen met termen als Vino de Villa (villages) en Paraje (wijngaard), waardoor het mogelijk wordt om de bijzonderheden van elk terroir te benadrukken.