Brunello di Montalcino is een herkomstbenaming voor Toscaanse rode wijnen geproduceerd rond de gemeente Montalcino, zo'n 20 kilometer ten Zuiden van Siëna. Brunello - kleine bruine - is de enige toegelaten druivensoort. Een studie uit 1879 bepaalde dat Brunello identiek is aan Sangiovese.
Brunello is een zeldzame wijn. Net na de tweede wereldoorlog produceerde enkel het wijnhuis Biondi-Santi de wijn. Er waren slechts 4 wijnjaren van die wijn gemaakt: 1888, 1891, 1925 en 1945. Laten we even stilstaan bij het geduld van Ferruccio Biondi-Santi wanneer hij zijn eerste wijn heeft gemaakt. De wijn heeft 10 jaar gelagerd in grote houten vaten vooraleer hij werd gebotteld en verkocht.
De herkomstbenaming is in 1966 opgericht en bekomt in 1980 als eerste wijnproducerende streek het statuut van DOCG Italiaanse wijn (Denominazione di Origine Controllata e Garantita). Alhoewel de 10 jaren veroudering niet meer geëist worden, zijn de lange lageringen nog steeds het keurmerk van de streek.
Het lastenboek eist een lagering "en botte" gedurende minstens 3 jaar vooraleer de wijn gebotteld mag worden. Een botte is een grote foeder uit Slaveens hout. De afmeting ervan waarborgt lange rijpingen zonder dat de wijn doordrongen wordt van de typische vanillesmaak van het hout. Na de botteling is het nog even wachten: de wijn mag niet verkocht worden binnen de 50 maanden na de oogst. Riservas wachten nog een jaar langer.
In 1984 wordt Rosso di Montalcino boven de doopvont gehouden. Het lastenboek van die herkomstbenaming verwacht minder lange rijpingen. Een rijping van 1 jaar waarvan 6 maanden in eiken vaten is voldoende. Hiermee winnen de wijnmakers aan flexibiliteit.
Een deel van de oogst kan sneller verkocht worden waardoor de wijn sneller betaald. Anderzijds staat het een wijnmaker vrij om een vat dat als Brunello werd voorbestemd te declasseren indien hij niet tevreden is met de bekomen kwaliteit.
Sant'Animo di Montalcino is opgericht als antwoord op de successen van de "Super Tuscans" die in Bolgheri en Chianti worden gemaakt. Sant'Animo laat andere druiven dan Sangiovese toe. In Rosso zijn blends met cabernet-sauvignon, merlot en pinot noir toegelaten en in Bianco blends met chardonnay, pinot gris en sauvignon blanc.
Deze vlucht vooruit naar een meer Bordelese stijl mag vreemd lijken. Want uiteindelijk worden Brunello di Montalcino wijnen gesmaakt en gewaardeerd voor zijn Bourgondische stijl. De hoge zuren, de zijdezachte tannine, het rood fruit, de framboos en de zwarte kersen lijken hard op de beste pinot noir. Wil je toch het verschil maken, kijk dan naar de kleur van de wijn. De rode robijnkleur is doorzichtiger bij een pinot noir dan bij de Sangiovese druiven.